ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΛΙΠΑΝΤΙΚΩΝ ΕΛΑΙΩΝ

Τι είναι τα Απόβλητα Λιπαντικά Έλαια (ΑΛΕ)

Πρόκειται για τα χρησιμοποιημένα λιπαντικά κινητήρων εσωτερικής καύσης, τα υδραυλικά και βιομηχανικά έλαια, τα έλαια επεξεργασίας μετάλλων, έλαια μετασχηματιστών (χωρίς PCBs) κλπ., ή όπως αναφέρεται στο άρθρο 2 του Π.Δ. 82 «κάθε βιομηχανικό ή λιπαντικό έλαιο ορυκτής ή συνθετικής ή μικτής βάσης το οποίο κατέστη ακατάλληλο για την χρήση για την οποία προοριζόταν αρχικά…».

 

Γιατί είναι απαραίτητη η ορθή διαχείριση των ΑΛΕ

Σημειώνεται ότι τα Απόβλητα Λιπαντικά Έλαια (ΑΛΕ) είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα απόβλητα γιατί περιέχουν:

  • Βαρέα μέταλλα, δεν πρέπει να διαφύγουν στην ατμόσφαιρα ή στον υδροφόρο ορίζοντα διότι είναι τοξικά και καρκινογόνα.
  • Πολυκυκλικούς Αρωματικούς Υδρογονάνθρακες σε ποσοστό >3 %wt  ενώσεις καρκινογόνες σε απλή επαφή με το δέρμα.
  • Χλωριωμένες ενώσεις (όχι PCBs), κατά την καύση τους παράγονται διοξίνες και φουράνια.
  • Θείο σε ποσοστά 0,6–1,0 %wt, πολύ υψηλότερο δηλαδή από τα συμβατικά καύσιμα.

 

Για το λόγο αυτό έχουν κατηγοριοποιηθεί σύμφωνα με την Απόφαση 2000/532/ΕΚ, όπως έχει τροποποιηθεί με τις Αποφάσεις 2001/118/ΕΚ,2001/119/ΕΚ και 2001/573/ΕΚ της Επιτροπής Ε.Κ. [Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων (Ε.Κ.Α.)], ως Επικίνδυνα Απόβλητα.

Η ανεξέλεγκτη διαχείριση των ΑΛΕ δημιουργεί σημαντικότατα προβλήματα:

Στο περιβάλλον

  • Ρύπανση εδάφους
  • Ρύπανση υδροφόρου ορίζοντα (επίγεια & υπόγεια ύδατα)
  • Ρύπανση της ατμόσφαιρας

 

Στην Δημόσια Υγεία

  • Καρκινογενέσεις
  • Προβλήματα νευρολογικά, του κυκλοφορικού και του αναπνευστικού

 

Πώς διαχειρίζονται

Η διαχείριση των Αποβλήτων Λιπαντικών Ελαίων (ΑΛΕ) γίνεται σύμφωνα με την Ιεράρχηση Διαχείρισης Αποβλήτων, όπως ορίζεται στην Ευρωπαϊκή Οδηγία 2008/98/ΕΚ. Το σύνολο των Αποβλήτων Λιπαντικών Ελαίων που συλλέγονται στην Ελλάδα οδηγούνται σε Αναγέννηση.

Τα απόβλητα Λιπαντικά Έλαια (ΑΛΕ) αποθηκεύονται προσωρινά στα Σημεία Παραγωγής (Συνεργεία-Πρατήρια, βιομηχανίες, Οργανισμοί Λιμένων κ.α.) σε κατάλληλες δεξαμενές και δεν αναμιγνύονται με άλλα απόβλητα. Οι κάτοχοι των αποβλήτων υποχρεούνται να τα παραδίδουν σε συλλέκτες που έχουν άδεια συλλογής και μεταφοράς Αποβλήτων Λιπαντικών Ελαίων, και σύμβαση συνεργασίας με το σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης της ΕΝΔΙΑΛΕ. Οι συλλέκτες από την πλευρά τους έχουν την υποχρέωση σε κάθε παραλαβή αποβλήτου να εκδίδουν Έντυπο Αναγνώρισης Αποβλήτων Λιπαντικών Ελαίων, το οποίο παραδίδουν στο Σημείο απ’ όπου παρέλαβαν το απόβλητο. Τα Απόβλητα Λιπαντικά Έλαια, μετά την συλλογή από τα Σημεία Παραγωγής, οδηγούνται από τους Συλλέκτες σε ένα από τα Κέντρα Συλλογής της ΕΝΔΙΑΛΕ όπου πραγματοποιείται ποιοτικός-ποσοτικός έλεγχος και καταγράφονται τα στοιχεία των Εντύπων Αναγνώρισης που συνοδεύουν τα απόβλητα. Μέσω των εντύπων αναγνώρισης επιτυγχάνεται η παρακολούθηση της πορείας των αποβλήτων από το σημείο παραγωγής τους έως και την τελική τους διαχείριση σε μονάδες Αναγέννησης Αποβλήτων Λιπαντικών Ελαίων. Στα κέντρα Συλλογής της ΕΝΔΙΑΛΕ, εκτός από τα προαναφερθέντα, παρέχεται στους συλλέκτες η δυνατότητα προσωρινής αποθήκευσης των αποβλήτων χωρίς κόστος, πριν οδηγηθούν από τους Συλλέκτες σε μία από τις συνεργαζόμενες με την ΕΝΔΙΑΛΕ μονάδες αναγέννησης.

Η τελική διαχείριση των ΑΛΕ πραγματοποιείται σε συμβεβλημένες με την ΕΝΔΙΑΛΕ μονάδες Αναγέννησης Αποβλήτων Λιπαντικών Ελαίων, όπου τα απόβλητα υπόκεινται σε επεξεργασία από την οποία παράγεται βασικό λιπαντικό, το οποίο χρησιμοποιείται για την παραγωγή νέων λιπαντικών προϊόντων.

Αξιοποίηση / Επαναδιύλιση ΑΛΕ

Ως εργασία επαναδιύλισης ΑΛΕ (R9, Παράρτημα IV 13588/28-3-2006), νοείται το σύνολο των διεργασιών για την ανάκτηση του βασικού ορυκτέλαιου, την επεξεργασία και την επαναχρησιμοποίησή του (ανακύκλωση). Σκοπός των διεργασιών αυτών είναι α) η απομάκρυνση μη επιθυμητών συστατικών που έχουν προστεθεί κατά το τελικό στάδιο της παραγωγής των λιπαντικών (πρόσθετα) ή έχουν συσσωρευτεί κατά την χρήση του λιπαντικού και κατά την συλλογή /μεταφορά του ΑΛΕ και β) η αποκατάσταση των λιπαντικών ιδιοτήτων. Τα διαφορετικά κλάσματα των αναγεννημένων λιπαντικών μετά από ανάμειξη μεταξύ τους και με κατάλληλα πακέτα προσθέτων, διατίθενται στην αγορά ως τελικά λιπαντικά προϊόντα με τις ίδιες προδιαγραφές όπως και τα πρωτογενή λιπαντικά.

Στην Ελλάδα εφαρμόζονται διεργασίες επαναδιύλισης, οι οποίες διαφέρουν μεταξύ τους ως προς το κόστος εγκατάστασης και λειτουργίας, τη χρήση φυσικών πόρων και ενέργειας, καθώς και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Οι διεργασίες επαναδιύλισης που χρησιμοποιούνται στην Ελλάδα είναι:

  • Τροποποιημένη μέθοδος θειϊκού οξέως.
  • Μέθοδος καταλυτικής υδρογόνωσης.

 

Σε σύγκριση με άλλες εναλλακτικές λύσεις διαχείρισης των ΑΛΕ, η επαναδιύλιση αποτελεί περιβαλλοντικά την πλέον ενδεδειγμένη λύση εφόσον αποτελεί διαδικασία ανακύκλωσης και συμβάλλει θετικά στον κύκλο ζωής των λιπαντικών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι όπως προβλέπεται στο ΠΔ 82:  Άρθρο 5 Κεφάλαιο Β

Παρ. 2.1.α Τα ΑΛΕ μετά τη συλλογή τους:

α) υποβάλλονται κατά προτεραιότητα σε επεξεργασία με αναγέννηση. &

παρ. 2.2.δ Αναγέννηση.

β) «στην υποχρέωση ώστε τα παραγόμενα αναγεννημένα έλαια να έχουν τις ίδιες προδιαγραφές με τα βασικά ορυκτέλαια»